واکسنها سالیانه جان هزاران نفر را نجات میدهند. تولید واکسن ایمن و مؤثر کرونا گام بزرگ و روبهجلو در تلاشهای جهانی برای پایان دادن به همهگیری کرونا است. ایران نیز از چند ماه گذشته مانند کشورهای دنیا واکسیناسیون در برابر این ویروس را شروع کرده است. واکسنهای موجود در ایران عمدتاً سینوفارم، آسترازنکا، بهارات، اسپوتنیک وی و برکت است. در ادامه قصد داریم تا تفاوت واکسن آسترازنکا و سینوفارم را باهم مقایسه کنیم.
انواع واکسنهای تولیدشده در سراسر جهان
تقریباً یازده ماه پیش بود که شرکت گامالیا روسیه تولید اولین واکسن جهانی کرونا را به نام اسپوتنیک ثبت کرد. پسازآن کمپانیهایی همچون مدرنا در آمریکا، شرکتهای فایزر و بیونتک در آمریکا و آلمان، بهارات در هند و اخیراً گروههایی همچون بنیاد برکت، انیسیتو رازی و پاستور در ایران شروع به معرفی انواع واکسن کرونا کردند. مطابق برنامه سند ملی واکسیناسیون کرونا در ایران، واکسیناسیون از بهمنماه سال گذشته در کشورمان با واکسن کرونا اسپوتنیک روسیه آغاز شد و پسازآن انواع واکسنهای خارجی کرونا به کشور وارد شد.
بهترین واکسن کرونا در ایران کدام است؟
میزان اثربخشی واکسنهای کرونا موجود در ایران نسبت به بستری و ابتلا، همچنین مدتزمان ایجاد ایمنی در مطلب زیر بررسیشده است:
۱- واکسن آسترازنکا: میزان اثربخشی نسبت به ابتلا ۶۳ درصد و نسبت به بستری ۷۶ تا ۱۰۰ درصد است. واکسن آسترازنکا به سه ماه فاصله بین دو تزریق نیاز دارد.
۲- واکسن سینوفارم: میزان اثربخشی نسبت به ابتلا ۷۹ درصد و نسبت به بستری ۷۹ درصد است. واکسن سینوفارم به ۶ هفته فاصله بین تزریق دو دوز نیاز دارد.
۳- واکسن بهارات: میزان اثربخشی نسبت به ابتلا ۷۸ درصد و نسبت به بستری ۷۸ درصد است. واکسن بهارات به ۴ هفته فاصله بین تزریق دودوز نیاز دارد.
۴ واکسن اسپوتنیک وی: میزان اثربخشی نسبت به ابتلا ۹۲ درصد و نسبت به بستری ۱۰۰ درصد است. واکسن اسپوتنیک وی به چهار هفته فاصله بین تزریق دو دوز نیاز دارد.
در ادامه میخواهیم ابتدا دو واکسن سینوفارم و آسترازنکا را ازلحاظ ساختاری بررسی کنیم سپس به بررسی تفاوت واکسن آسترازنکا و سینوفارم میپردازیم.
نحوه عملکرد واکسن سینوفارم
در واکسن سینوفارم از ویروسهای غیرفعال این بیماری، که توانایی تکثیر ندارند، استفادهشده است. پروتئین spike موجود در آنها کاملاً سالم و دستنخورده باقیمانده است. ازاینرو پس از تزریق واکسن سینوفارم به بدن، ویروسها توسط سلولهای شناساگر آنتیژن بلعیده میشوند.
پسازآن نیز سلولهای کمکی T با شناسایی ویروسها و اتصال به آنها، سعی در از بین بردن آنها میکنند. در این مرحله نوبت به سلولهای B میرسد که با ویروس غیرفعال مواجه شوند. طی این مواجه نیز به پروتئینهای سطحی ویروس متصل میشوند.
پس از متصل شدن سلولهای B به ویروس ضعیف شده، ویروس به داخل آن بلعیده میشود و در سطح این سلولها نمایان میشود. بهاینترتیب سلولهای T کمکی هم، به این قطعات متصل میشوند و سلولهای B فعالیت خود را آغاز میکنند. بهاینترتیب آنتیبادیهای مربوط به ویروس کرونا در بدن تکثیر میشوند.
نحوه عملکرد واکسن آسترازنکا
این واکسن از نسخه ضعیف شده ویروس سرماخوردگی که با پروتئین اسپایک موجود روی سطح ویروس کووید -۱۹ ترکیبشده است استفاده میکند. این واکسن سیستم ایمنی را برای شناسایی پروتئین اسپایک آماده میکند، بنابراین درصورتیکه بدن به این ویروس آلوده شود فوراً به آن حمله میکند تا به بدن یاد بدهد چگونه پروتئین اسپایک تولید کند. بنابراین در صورت آلوده شدن فرد به ویروس موردنظر، سیستم ایمنی بدن آن را تشخیص میدهد و با آن مقابله میکند. واکسنهای mRNA حاوی مقداری از ویروس هستند و از ذرات عفونی تولید نشده است به همین دلیل برای بیماران ایمنتر هستند.
واکسن سینوفارم بهتر است یا آسترازنکا؟
در ادامه میخواهیم دو واکسن سینوفارم و آسترازنکا را باهم مقایسه کنیم.
نتیجهگیری:
در حال حاضر واکسنهای متفاوتی برای مقابله با ویروس کرونا وجود دارد. واکسنهای مثل سینوفارم، آسترازنکا و… وجود دارد. در مقاله بالا دو واکسن سینوفارم و آسترازنکا را موردبررسی قراردادیم. هر یک از این دو واکسن ویژگیهای منحصر به خود دارند.