شاید از خود سؤال کنیم که چرا سلول‌ها را کشت می‌دهیم؟ یکی از اهداف کشت سلولی مطالعه سلول‌ها ازنظر نحوه رشد، نیازهای غذایی و علل توقف رشد آن‌هاست. بنابراین برای مطالعه چرخه رشد سلولی، توسعه روش‌های کنترل رشد سلول‌های سرطانی و تعدیل بیان ژن‌ها نیاز به کشت این سلول‌ها در محیط خارج از بدن می‌باشد. در مقاله پیش رو پس از توضیح مختصری در مورد ماهیت کشت سلول، درباره مراحل انجام کشت سلولی و نقش فلاسک کشت سلول صحبت خواهیم کرد.
کشت سلولی چیست؟
کشت سلولی به مجموعه مراحلی گفته می‌شود که طی آن تعدادی از سلول‌های جاندار از بدن وی جداشده و در محیط خارج از بدن جاندار رشد می‌کند. کشت اعضاء، بافت‌ها و سلول‌های جانداران در محیط آزمایشگاهی را کشت سلولی می‌نامند. کشت سلولی کاربردهای متنوعی در شاخه‌های علوم زیستی دارد.
بسیاری از سلول‌های جانداران در محیط خارج از بدن قابل‌کشت و نگهداری هستند. به‌عنوان مثال می‌توان به سلول‌های بافت همبند؛ نظیر فیبروبلاست ها، سلول‌های بافت اسکلتی؛ نظیر سلول‌های استخوانی و غضروفی، سلول‌های بافت عضله قلب و عضله صاف، سلول‌های اپی تلیال؛ نظیر سلول‌های ریه، پستان، پوست، مثانه و کلیه سلول‌های عصبی؛ نظیر سلول‌های میکروگلیال و بسیاری از سلول‌های سرطانی اشاره کرد. در حقیقت توسعه تکنیک‌های کشت سلولی عمدتاً مدیون تحقیقات سرطان‌شناسی و ویروس شناسی می‌باشد. دامنه کاربرد این تکنیک سلولی بسیار زیاد بوده و اهمیت بالایی دارد. در ادامه درباره اهمیت کاربرد این تکنیک بیشتر صحبت می‌کنیم.
اهداف و کاربردهای کشت سلولی
همان‌طور که گفتیم کشت سلولی یکی از تکنیک‌های مهم آزمایشگاهی است. یکی از اهداف کشت سلول، مطالعه‌ی سلول‌های جاندار ازلحاظ رشد و نیازهای غذایی سلولی است. این تکنیک آزمایشگاهی اهداف و کاربردهای بسیاری دارد ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشت سلول لقاح یافته در محیط آزمایشگاهی و بررسی مراحل مختلف تکامل و تمایز آن.
- تولید حیوانات ترانس ژنتیکی که ژن‌های خاص را بیان می‌کنند. در این مطالعات برای واردکردن یک ژن بیگانه به داخل ژنوم سلول‌های بنیادی رویانی از کشت سلولی استفاده می‌شود.
- انجام آزمایش‌های سم‌شناسی که نیاز به کشت و نگهداری این سلول‌ها در محیط آزمایشگاهی دارد.
- تولید آنتی‌بادی‌های مونوکلونال با تکنیک ممزوج کردن سلول‌ها در کشت سلولی قابل انجام است.
- مهم‌ترین کاربرد این تکنیک تولید واکسن‌های ویروسی است. واکسیناسیون در مبارزه با بیماری‌های ویروسی حائز اهمیت است. کشت سلولی تأثیر به‌سزایی در تولید واکسن‌های ویروسی داشته است. به‌طوری‌که امروزه تولید واکسن‌های ویروسی ضعیف شده منحصراً به کمک کشت سلولی انجام می‌شود.
بعد از معرفی کردن کشت سلول و اهداف و اهمیت آن در آزمایش‌های بیولوژی و ژنتیکی نوبت به معرفی ابزار کار و انواع کشت سلولی می‌رسد. در ادامه قصد داریم شمارا با فلاسک کشت سلولی آشنا کنیم.
فلاسک کشت سلول چیست؟
فلاسک کشت سلولی شرایط مناسب و غنی جهت تکثیر سلول‌ها ایجاد می‌کند. این ظروف کشت یک بستر مناسب و استریل جهت جلوگیری از ورود میکروارگانیسم‌های مزاحم و آلوده‌کننده برای سلول‌های نمونه ایجاد می‌کند. نوآوری در طراحی فلاسک‌ها امکان استفاده کارآمدتر در جهت به حداقل رساندن آلودگی احتمالی و افزایش بهره‌وری را فراهم می‌کند. برخی فلاسک‌ها به‌صورت چندلایه ساخته می‌شوند. این فلاسک‌ها به شما این امکان را می‌دهد که سرعت رشد سلول‌ها را سریع‌تر و راحت‌تر کنید. فلاسک کشت سلولی انواع مختلفی دارد، اما به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته فیلتردار و ساده تقسیم‌بندی کرد. در تقسیم‌بندی فرعی آن می‌توان به انواع فلاسک کشت مسطح، ارلن مایر و اسپینر اشاره کرد.
در عکس زیر تفاوت دو نوع درب فلاسک فیلتردار و ساده را مشاهده می‌کنید:
نتیجه‌گیری:
کشت سلولی یک تکنیک بسیار کارآمد در آزمایشگاه است. درصورتی‌که این تکنیک به‌درستی و با رعایت پروتکل‌های ایمنی و در شرایط استریل و مناسب انجام شود، نتایج آزمایش و مشاهدات نیز بدون نقص و کامل ارائه می‌شود. یکی از ابزاری که به ما کمک می‌کند کشت سلولی را با کمترین خطایی انجام دهیم فلاسک کشت سلول است. به کمک فلاسک کشت سلول می‌توان شرایط موردنظر برای رشد سلول‌های نمونه ایجاد کرد.
آیا برای انتخاب فلاسک کشت سلول مناسب نیاز به کمک دارید؟
یکی از فاکتورهای ارائه درست نتایج آزمایش، استفاده از ابزارها و وسایل باکیفیت و مناسب است. درحالی‌که اگر این ابزار به‌درستی و با دقت کافی انجام نشود ممکن است کل روند کشت سلول را تحت تأثیر قرار دهد به‌عنوان‌مثال اگر فلاسک کشت سلول کیفیت مناسبی نداشته باشد ورود میکروارگانیسم‌های مزاحم بافت نمونه موردنظر را از بین برده و نتایج آزمایش را دچار مشکل می‌کند. برای تهیه فلاسک کشت سلول باکیفیت بسیار بالا می‌توانید به سایت سنا تشخیص آزما مراجعه نمایید.