روش های تشخیص آزمایشگاهی کرونا ویروس مرتبا در حال پیشزفت است. محققان در حال بهبود روش ها هستند. روش های موجود بر پایه PCR و سرولوژی هستند.
روش های تشخیصی بر پایه ی PCR
نمونه های ردیابی ژنوم RNA ویروس متفاوت هستند. برای تشخیص آزمایشگاهی کرونا ویروس جدید روش مورد RT-PCR است.
نمونه های مورد استفاده برای تشخیص کرونا
۱- نمونه‌های سوآپ گلو (سوآب نازوفارنکس در کودکان استفاده شود)
۲- خلط
۳- ترشحات دستگاه تنفسی تحتانی
۴- مدفوع
۵- خون و غیره
تکنیک RT-PCR دو مرحله ای برای یافتن قطعات ژنوم ویروس استفاده شده است. نتایج نشان داده است که از حساسیت بالائی برخورددار است.
حساسیت روش RT-PCR
-ترشحات نازوفارنکس ۶۸-۶۰ %
-ترشحات گلو ۷۲- ۶۵%
-ترشحات مجرای ادراری ۵۴-۵۰%
-نمونه مدفوع ۶۳-۵۸%
اختصاصیت ۱۰۰% برای این تست گزارش شده است.
تشخیص کرونا ویروس باید با استفاده از نمونه‌های نازوفارنکس، اوروفارنکس و خون انجام شوند.
تشخیص کرونا ویروس جدید را می توان از نظر تئوری با استفاده از سیستم‌های تشخیص بزاق نیز انجام داد. برخی گونه‌های ویروس در بزاق تا ۲۹ روز پس از عفونت شناسایی شده‌اند. نمونه‌های بزاق در بیمارانی که ترشحات دهان و حلق دارند جمع‌آوری می کنند. همچنین خطر خونریزی ناشی از آسیبهای مخاطی در بیماران با زمینه ی ترومبوسیتوپنی کاهش می یابد.
در حال حاضر، تشخیص موارد مشکوک با RT‐PCR یا NGS تأیید می شود.
مشکلات تشخیص کرونا ویروس با روش RT‐PCR
۱- محدودیت امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی
۲- زمان بر بودن روش
۳- تاخیر در گزارش دهی
۴- عدم زمان کافی برای ارزیابی حساسیت و ویژگی روش و نتایج منفی کاذب
روش های سرولوژی
پاسخهای سرولوژیکی، از جمله IgM و IgG، می توانند تشخیص سرولوژیکی را فراهم کنند.
مشخص شده است بیماران مبتلا به کووید-۱۹ دارای پاسخ های حاد سرولوژیکی هستند.
مزایای روش سرولوژیکی
۱- آنتی بادی IgM می تواند زودتر از روز سوم در بسیاری از مبتلایان تشخیص داده شود.
۲- نسبت به RT-PCR به کیفیت نمونه دقیق تری نیاز نیست.
۳- می توان حضور یک آنتی بادی خاص را به طور یکنواخت تشخیص داد
۴- می توان از نتایج منفی کاذب ناشی از نمونه برداری جلوگیری کرد.
۵- ظرفیت آزمایش در مقایسه با RT-PCR بسیار زیاد است. با میکروپلیت های ۹۶ خانه دستگاه های اتوماتیک الایزا انجام می شود می توان تعداد زیادی از بیماران تب دار را در زمان کمی (۲‐۳ ساعت) تست کرد.
در مطالعه ای ۵۷ نمونه از بیماران مشکوک به کرونا ویروس جدید ابتدا با تست RT-PCR بررسی شد. و ۴۲ % از آنها مثبت گزارش شد. در مرحله ی بعد تمام نمونه ها جهت تایید با دو آنتی بادی IgM و IgG مورد سنجش قرار گرفت و طبق نتایج سرولوژی ۷۲.۷۳% مثبت گزارش شد. نمونه های مثبت و منفی در آزمایش PCR وارد تست های سرولوژی با دو آنتی بادی IgM و IgG شدند و نتایج سرولوژی با حساسیت ۸۸.۶۶% و اختصاصیت ۹۰.۶۳ % گزارش شد.
این تست قابلیت تشخیص آزمایشگاهی کرونا ویروس جدید را با تست ترکیبی دو آنتی بادی تنها در زمان ۱۵ دقیقه و همچنین تشخیص افراد در مراحل مختلف عفونت را اثبات کرد. در کنار موارد گفته شده, تست های سرولوژی نیز با چالش اتصال آنتی بادی به اپی توپ های مشابه را در ویروس دارد و نیاز به نمونه گیری از خون است.
در ادامه ی مطالعات تشخیصی با روش های سرولوژی , یک روش الایزا با استفاده از آنتی ژن S نوترکیب از SARS-CoV-2 معرفی شد که توانایی تشخیص با اختصاصیت و حساسیت این ویروس را در نمونه های سرم را ۳ روز پس از شروع اولین تظاهرات بالینی در فرد دارد. از نظر علمی، نوکلئوکپسید می تواند به عنوان یک آنتی ژن حساس عمل کند، اما سایر اپی توپ ها یا آنتی ژن های اختصاصی ۲۰۱۹ ‐ nCoV باید برای استفاده در روش سرولوژی کشف شوند.