اسپاتول همان قاشقک آزمایشگاهی است. لازم به ذکر است که مـواد شـیمیایی را نباید با دست برداشت. بنابراین این وسیله برای نمونه‌برداری، برداشتن و انتقال مواد شیمیایی در آزمایشگاه‌های شیمی استفاده می‌شود. این قاشقک آزمایشگاهی، در جنس‌های مختلفی مانند فلز، پلاستیک و چینی تولیدشده است. همچنین انواعی از وسیله آزمایشگاهی وجود دارد که دارای دو سر است. یک سر آن قاشقک و در سر دیگر، قسمتی وجود دارد که می‌توان از آن برای خرد کردن مواد یا خراشیدن استفاده کرد. قاشقک‌های فلزی معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ هستند. همچنین اسپاتول‌های پلاستیکی عمدتاً از جنس‌های PTFE، پلی استایرن و پلی آمیدی هستند. نوع دیگر از قاشقک‌های آزمایشگاهی، میکرو اسپاتول نام دارند.
درواقع این قاشقک‌ها همان اسپاتول هستند. با این تفاوت که دارای یک سر تخت هستند و برای برداشتن مقادیر خیلی کم و ناچیز از مواد، مورداستفاده قرار می‌گیرند. بااین‌وجود لازم به ذکر است که در ایران عمدتاً از قاشقک‌های فلزی استفاده می‌شود. چراکه اسپاتول ضدزنگ، در مقابل آب جوش، اسیدها، بازها و اغلب حلال‌ها مقاوم است. این در حالی است که قاشقک‌های پلاستیکی از جنس پلی استایرنی، معمولاً برای کارهایی در آزمایشگاه استفاده می‌شوند که بعد از استفاده، قاشقک دور انداخته می‌شود. به عبارتی دقیق‌تر، قاشقک‌های پلاستیکی پلی استایرن، یک‌بارمصرف به شمار می‌روند.
کاربرد اسپاتول‌ها
همان‌طور که در ابتدای مقاله ذکر شد، کاربرد اصلی قاشقک‌ها در آزمایشگاه‌های شیمی است و کاربرد عمده این وسیله برای برداشتن مواد شیمیایی از بطری‌ها (بطری‌هایی با اندازه‌ی کوچک) است. همچنین از این وسیله برای نمونه‌برداری از مواد شیمیایی، خراشیدن، پاک کردن نمونه‌ها از مواد زیستی یا رسوبات و باقیمانده‌های مواد شیمیایی نیز استفاده می‌شود. قاشقک‌های آزمایشگاهی به‌منظور استفاده در محیط‌های کشت سایر مواد روی اسلایدها و مشاهده ماده یا مواد زیر میکروسکوپ گزینه‌ی ایده آلی، برای افراد شاغل در آزمایشگاه، هستند. نوع دیگر از کاربرد و موارد استفاده از این وسیله در کلینیک‌های دندان‌پزشکی است. در لابراتوارهای دندان‌پزشکی و مطب‌ها از این وسیله برای نرم کردن و پخش کردن قالب، سیمان و موم‌های مخصوص دندان‌پزشکی استفاده می‌شود. برای نرم کردن مواد جامد از قاشقک‌هایی استفاده می‌شود که دارای یک دسته‌اند و انتهای آن‌ها پهن است.
انتخاب یک قاشقک مناسب
با اینکه اسپاتول وسیله‌ای بسیار ساده به نظر می‌رسد. اما مانند سایر تجهیزات آزمایشگاهی، در حین خرید این وسیله باید به برخی از موارد دقت کرد تا مشکلی پیش نیاید. نکته اول، اندازه اسپاتول است. درواقع شما باید بهترین اندازه این وسیله را با توجه به شرایط کاری خود، انتخاب کنید. چراکه این وسیله در اندازه‌های مختلفی از بزرگ تا کوچک وجود دارد. نکته دوم نیز جنس قاشقک است. به‌عنوان‌مثال اگر نوع استیل این وسیله را انتخاب شد باید ضمن کیفیت استیلی که در آن به‌کاررفته بررسی شود. همچنین باید از مقاومت آن در برابر مواد شیمیایی که قرار است با آن کار کنید، مطمئن شوید.
نتیجه‌گیری
به‌عنوان سخن پایانی مقاله لازم به ذکر است، تعداد زیادی از برندهای اسپاتول وجود دارند که در برابر اسیدها، بازها، گرما و حلال‌های مختلف، مقاومت دارند. این مسئله موجب می‌شود که قاشقک‌ها تنوع خوب و ایده آلی، برای استفاده در طیف گسترده‌ای از ترکیبات داشته باشند. به‌طورکلی شکل متداولی از اسپاتول از فولاد ضدزنگ ساخته‌شده است که به شکل وسیعی به دلیل محکم و ارزان بودن به کار گرفته می‌شوند.
