سمپلر نیز مانند دیگر وسایل آزمایشگاه نیاز به ضدعفونی کردن و استریل شدن دارند. سرسمپلرها اغلب استریل نمی‌شوند.زیرا معمولاً قابل اتوکلاو نبوده و دور ریخته می شوند.در صورتی که سمپلرها دارای قابلیت استریل شدن هستند. در این مقاله سعی شده در ابتدا تفاوت اصطلاحات رایج در آزمایشگاه مانند ضدعفونی کردن و استریل کردن توضیح داده‌شود. سپس نحوه استریل کردن سمپلر گفته می‌شود.در انتها مواردی که باعث آلودگی سمپلرها می‌شود را بررسی می‌کنیم.
تفاوت ضدعفونی و استریل و گندزدایی
در این قسمت رایج‌ترین واژه‌هایی که برای ضدعفونی کردن و استرلیزاسیون تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد را معرفی خواهیم کرد و تعریف استاندارد هر کدام را ارائه خواهیم نمود.
ضدعفونی کردن: به روش‌های فیزیکی و یا شیمیایی گفته می‌شود که به منظور کشتن میکروارگانیسم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضدعفونی کننده ها معمولا برای سطوح و مواد بی‌جان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استریلیزاسیون : فرآیندی که کلیه میکروارگانیسم‌ها و یا اسپورها را می‌کشد و یا از بین می‌برد.
گندزدایی: فرآیندی که طی آن مواد گندزدا، رشد و نمو میکروارگانیسم‌ها را سرکوب می‌کنند. بدون آن که ضرورتاً آن‌ها را بکشند. از گندزداها معمولاً برای ضدعفونی کردن سطح بدن استفاده می‌شود.
آلودگی‌زدایی: به هر فرآیندی که برای حذف و یا کشتن میکروارگانیسم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، آلودگی‌زدایی گفته می‌شود. همچنین از این واژه به منظور حذف و یا خنثی‌سازی مواد رادیواکتیو و یا مواد شیمیایی خطرناک استفاده می‌شود.
اسپورکشی: یک ماده شیمیایی و یا ترکیبی از مواد شیمیایی که برای کشتن میکروارگانیسم‌ها و اسپورها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نحوه استریل کردن سمپلر
پس از توضیح مخصری در مورد استریلیزاسیون، می خواهیم در مورد انواع روش‌های استریل کردن سمپلر و دلیل آلودگی سمپلرها توضیح می‌دهیم. در زیر ابتدا دلیل آلودگی و روش آلودگی را می‌گوییم سپس برای هر کدام مختصراً دستورالعمل استریل‌کردن سمپلر را عنوان می‌کنیم.
در صورتی که سمپلر با حلال‌های آلی و یا پروتئین‌ها آلوده شده باشند، توسط دترجنت آلودگی آن‌ها از بین می‌رود. به این صورت که سمپلر را جدا کرده و بخش‌های آلوده شده را درون یک حمام التراسونیک قرار دهید. سپس از دترجنت استفاده نمایید و سمپلر را چندین بار بشویید سپس آن را خشک کرده و استفاده نمایید.
هنگامی که سمپلرها با محلول‌های آبی و بافرها و یا اسیدها و مواد قلیایی آلوده شده باشند، توسط آب مقطر آن‌ها را شست‌و‌شو می‌دهیم و خشک می‌کنیم.
گاهی اوقات سمپلرها با میکروارگانیسم‌هایی مثل، ویروس ها، باکتری‌ها، مایکوپلاسما و قارچ‌ها آلوده می‌شوند. در این صورت می‌توان با تاباندن اشعه UV برای مدت ۱۵ دقیقه و در طول موج ۳۰۰ نانومتر، ضدعفونی شوند.
در صورتی که سمپلر با مواد رادیواکتیو آلوده شده باشند، می توان از دترجنت‌ها جهت آلودگی زدایی استفاده کرد. به این صورت که شفت و پران سرسمپلر را جدا نموده و بخش‌های آلوده شده را درون حمام التراسونیک قرار دهید. سپس برای شست‌و‌شو و آلودگی‌زدایی بخش‌های مختلف را با دترجنت بشویید.
انتقال آلودگی به سمپلرها
نمونه‌ها و مایعات موجود در آزمایشگاه‌ها، اغلب عفونی، سمی و خطرناک هستند که هنگام حجم‌برداری از آن‌ها، ممکن است سمپلر را نیز آلوده نمایند. در اکثر موارد تنها نوک سمپلر با نمونه تماس پیدا می‌کند اما گاهی اوقات کاربر نیاز دارد تا سمپلر را تا عمق بیشتری در ظرف نمونه فرو ببرد که در این صورت ممکن است قسمت‌های انتهایی سمپلر با ظرف نمونه تماس پیدا کرده و آلوده شوند. در این صورت چنانچه همان سمپلر به‌منظور حجم‌برداری از یک مایع دیگر مورد استفاده قرار گیرد، حتی اگر از نوک سمپلر جدید هم استفاده شود، ممکن است که آلودگی به مایع جدید نیز منتقل شود.
زمانی که سمپلر شما دچار آلودگی شد، مهم است که به سرعت و با روش مناسب نسبت به آلودگی‌زدایی از آن اقدام نمایید تا نتایج آزمایش‌هایتان با مشکل مواجه نشود. همچنین مهم است که به صورت منظم و مکرر، سمپلر خود را تمیز نمایید تا از هرگونه آلودگی احتمالی پاک گردد.
نکته‌ای که به هنگام خرید یک سمپلر باید در نظر داشته باشید، آن است که سمپلر باید نسبت به مواد تمیزکننده‌ی متداول و همچنین محلول‌های تمیزکننده‌ی DNA و RNA مقاوم باشد که در صورت بروز آلودگی بتوان آن‌ها را به صورت موثری آلودگی‌زدایی نمود. اکثر موارد آلودگی را می‌توان با شستن و آلودگی‌زدایی برطرف نمود اما گاهی اوقات نیاز است تا سمپلر استریل شود، بنابراین مهم است که سمپلری را برای خرید انتخاب نمایید که قابل اتوکلاوشدن نیز باشد.
نتیجه گیری:
سمپلرها به عنوان یکی از کاربردی ترین وسایل آزمایشگاهی شناخته می شوند. این ابزار برای اندازه گیری دقیق مایعات استفاده می شود. پس نحوه ضدعفونی کردن و استریل کردن این وسیله بسیار مهم است. زیرا اگر به خوبی استریل نشوند ممکن است در روند آزمایش ایجاد خطا کنند. یا حتی نتیجه آزمایش را دچار تغییرات کنند. همانطور که می دانید سرسمپلرها هم نقش بسیار مهمی دارند اما معمولا سرسمپلرها غیر قابل اتوکلاو بوده و پس از یکبار مصرف دور انداخته می شوند.در این صورت جنس و کیفیت سر سمپلر بسیار مهم است ازآن‌جهت که سرسمپلرهایی با جنس و کیفیت بالا طبعاً نتایج آزمایش را با دقت بیشتری عرضه می‌کند. جهت خرید سرسمپلر با جنس و کیفیت بالا می‌توانید به سایت سنا تشخیص آزما مراجعه کنید.