فیلترهای سرسرنگی دسته‌ای از فیلترها هستند که برای آلاینده زدایی به‌ویژه میکروب‌زدایی در حجم کم و معمولاً با استفاده از سرنگ استفاده می‌شوند. معمولاً در روند فیلتراسیون از این فیلتر ها جهت جدا کردن ناخالصی‌ها از حلال‌های مورداستفاده در دستگاه HPLC به کار گرفته می‌شوند تا از آسیب رسیدن به این دستگاه‌های حساس جلوگیری شود. در ادامه بیشتر راجع به این فیلترها صحبت خواهیم کرد.
فیلتر سرسرنگی چیست؟ چه کاربردی در آزمایشگاه دارد؟
این فیلترها ازیک‌طرف به سر سرنگ متصل می‌شوند به همین دلیل فیلتر سرسرنگی گفته می‌شود. این فیلتر از دو بخش ساخته‌شده است. یک قسمت محفظه کوچک پلاستیکی و یک پوسته یا فیلتر برای جداسازی می‌باشد. جنس فیلتر بسته به نوع استفاده می‌تواند از جنس، پلی پروپیلین، نایلون، PTFE و PES ساخته می‌شود. ناخالصی‌ها پس از عبور از این فیلتر گرفته می‌شود.
یکی از روش‌هایی که برای خالص‌سازی مواد و محلول‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود، فیلتراسیون است. در این روش از یک فیلتر یا غشاء استفاده می‌شود که با عبور کردن محلول از آن، بخشی از ناخالصی‌ها در فیلتر مانده و امکان عبور از فیلتر را نخواهند داشت. درنتیجه پس از عبور از فیلتر، بخشی از ناخالصی‌های محلول حذف‌شده است. یکی از روش‌های سریع و آسان فیلتراسیون محلول‌های کم‌حجم، استفاده از فیلتر سرسرنگی است.
این فیلترها در سایزهای مختلف با قطر منافذ و جنس‌های متنوع تولید می‌شود. با توجه به نوع نمونه، فیلتر مناسب انتخاب می‌شود. فیلترها بسته به سایز حفراتی که دارند، دسته‌های مختلفی از ذرات را فیلتر می‌کنند. اما به‌طورکلی هرچه سایز منافذ آن‌ها ریزتر باشد، ذرات جامد بیشتری را از درون محلول حذف می‌کنند.
انواع فیلتر سرسرنگی
دلیل متفاوت بودن انواع فیلترها، میزان خالص‌سازی نمونه محلول است. برای مثال اگر بخواهیم یک مولکول خاص با اندازه خاص از فیلتر عبور نکند، از فیلتر متناسب استفاده می‌کنیم. این فبلترها دارای بیشترین تنوع در دنیا می‌باشد فیلترها بر اساس جنس فیلتر طبق دسته‌بندی زیر می‌باشند:
- نایلون (Nylon)
- تفلون آبدوست(PTFE/L)
- تفلون آبگریز(PTFE/B)
- استات سلولز(CA)
- میکس استات سلولزو نیترات سلولز(MCE)
- پی وی دی اف آبدوست (PVDF/L)
- پی وی دی اف آبگریز(PVDF/B)
- فایبر گلس(GF)
- سلولز احیا شده (RC)
- پلی استر سورفون(PES)
- پلی پروپیلن (PP)
انواع فیلتر سرسرنگی و پارامترهای مهم در انتخاب آن
فیلترها بر اساس نحوه استفاده و آزمایش موردنظر به انواع مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. در انواع مختلف فیلتر اندازه منافذ موجود در غشاء با هم متفاوت است. کوچک‌ترین میکرو فیلتر شناخته‌شده دارای اندازه منافذ ۰.۰۲ میکرومتر است. جنس فیلتر سرسرنگی ممکن است از موادی مانند پلی پروپیلین و نایلون ساخته‌شده باشد. غشا نیز ممکن است جنس‌های مختلفی داشته باشد مانند PTFE,MCE,PVDF.
در ادامه به خصوصیات برخی از فیلترهای پرکاربرد در آزمایشگاه و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم:
- فیلتر نایلون Nylon
این فیلتر آبگریز بوده و مقاومت بالایی در برابر حلال‌ها دارد. همچنین چسبندگی پروتئین متوسط دارند. برای فیلتراسیون همه نمونه‌های آبی و اکثر حلال‌ها(آلی) به کار می‌رود.
- فیلتر تفلون PTFE
این فیلتر آبگریز است و مقاومت بالایی در برابر حلال‌ها دارد. چسبندگی بالای پروتئین دارد. برای فیلتراسیون محیط‌های غیرآبی و اکثر حلال‌ها به کار می‌رود.
- فیلتر هیدروفیلیک PVDF –HL
این فیلتر آبدوست است و مقاومت بسیار بالایی در برابر حلال‌ها دارد. چسبندگی پروتئین بالایی دارد. ویژگی‌های Flow rate خوب دارد. برای فیلتراسیون تمام محیط‌های آبی و بیشتر حلال‌ها به کار می‌رود.
- هیدروفوبیک PDVF –HB
این فیلتر آبگریز است. مقاومت بالایی در برابر حلال‌ها دارد. چسبندگی پروتئین بالایی دارد. ویژگی‌های Flow rate خوب دارد. برای فیلتراسیون تمام محیط‌های آبی و بیشتر حلال‌ها به کار می‌رود. همچنین برای فیلتراسیون عمومی نمونه‌های بیولوژیک نیز به کار می‌رود.
- سلولز استات CA
این فیلتر آبدوست است. مقاومت بالایی در برابر حلال‌ها دارد. پایین‌ترین چسبندگی پروتئین را دارد. این فیلتر برای نمونه‌های آبی بسیار ایده آل است. همچنین برای کشت بافت و نمونه‌های بیولوژیکی حساس نیز مناسب است.
- سلولز احیاشده RC
این فیلتر آبدوست است. مقاومت زیادی در برابر حلال‌ها دارد. پایین‌ترین چسبندگی پروتئین را دارد. برای نمونه‌های آبی و آلی ایده آل است و همچنین برای فیلتراسیون عمومی نمونه‌های بیولوژیک نیز مناسب است.
- میکس سلولز استات MCE
این فیلتر آبدوست است. مقاومت کمی در برابر حلال‌ها دارد. چسبندگی پروتئین بالا دارد. همچنین ویژگی‌های Flow rate عالی دارد. اختصاصاً برای فیلتراسیون اثر آلودگی(عدم خلوص) پروتئینی به کار می‌رود.
- پلی پروپیلین PP
این فیلتر آبگریز است. مقاومت بالایی در برابر حلال‌ها دارد. در مقایسه با PVDF چسبندگی پروتئین بالاتری دارد. این فیلتر مناسب برای فیلتراسیون تمام محیط‌های آبی و آلی است. همچنین مناسب فیلتراسیون عمومی نمونه‌های بیولوژیکی است.
- پلی اتر سولفون PES
این فیلتر آبدوست است. مقاومت محدود در برابر حلال‌ها دارد. چسبندگی پروتئین پایین دارد. ویژگی‌های Flow rate خوب دارد. ایده آل برای نمونه‌های آبی و برای کشت بافت و نمونه‌های بیولوژیکی حساس است.
- میکروفیبر شیشه‌ای GMF
به‌طور رایج به‌عنوان پیش فیلتر برای برطرف کردن ذرات درشت و کاهش هدر رفتن نمونه به کار می‌رود. از این فیلتر جهت فیلتراسیون عمومی نمونه‌های بیولوژیک و پاک کردن نمونه‌ها و پیش فیلتر کردن نمونه به کار می‌رود.
اندازه منافذ فیلتر
اندازه منافذ فیلترها برحسب میکرون بیان می‌شود. برای انتخاب فیلتر سرسرنگی مناسب باید به قطر ذراتی که جهت فیلتر شدن مدنظر است توجه کنیم. رایج‌ترین فیلترهای غشایی، فیلترهای سایز ۰.۲۲ و ۰.۴۵ هستند.
به‌طورکلی فیلترهای ۰.۴۵ میکرون، جهت جداسازی ذرات بزرگ‌تر از ۳ میکرون از نمونه‌ها و حلال‌های فاز متحرک و فیلترهای ۰.۲۲ میکرون جهت جداسازی ذرات کوچک‌تر از ۳ میکرون و استرلیزاسیون استفاده می‌شود.
طرز استفاده از فیلتر سرسرنگی:
- ماده را درون سرنگ بکشید.
- فیلتر را با حرکت پیچشی روی سرنگ محکم کنید.
- سرنگ را به‌صورت عمودی نگه‌دارید تا غشاء فیلتر به‌طور یکسان به نمونه آغشته شود.
- پیستون سرنگ را به‌آرامی فشار دهید تا ماده از فیلتر عبور کند.
- فیلتر را عوض کرده و مراحل بالا را برای ماده بعدی تکرار کنید.
نتیجه‌گیری:
فیلتر سرسرنگی یکی از پرکاربردترین وسیله جهت انجام فیلتراسیون است. این ابزار بر اساس اندازه‌های متخلف دسته‌بندی می‌شود. از این فیلتر درروند فیلتراسیون عمومی نمونه‌های بیولوژیک، HPLC، نمونه‌های آبی و آلی، کشت بافت و… به کار می‌رود. برخی از انواع این فیلترها به دلیل مرغوبیت بالا، در برابر حلال‌ها و اسیدها مقاوم هستند درنتیجه دامنه گسترده‌تری از آزمایش‌ها را شامل می‌شوند. شما می‌توانید از خدمات خرید فیلتر سرسرنگی شرکت سنا تشخیص آزما با قیمت مناسب بهره ببرید.
