رپید تست یک روش سریع آزمایشگاهی تشخیصی است که انجام آن بسیار آسان است. رپید تست‌ها بصورت کلی برای غربالگری پزشکی اولیه یا اورژانسی و همچنین برای استفاده در شرایط محدودیت تجهیزات پزشکی بسیار کاربردی هستند. این تست‌ها در مراقبت‌های اولیه موارد پزشکی و مواردی که نیاز به کنترل مجدد دارد، به‌عنوان یک وسیله آزمایشی روتین استفاده می‌شود. تعریف رپید تست‌ها یا تست‌های تشخیصی سریع این گونه عنوان شده است که یک تست سریع به معنای کیفی یا نیمه کمی در دستگاه‌های پزشکی آزمایشگاهی تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای دستیابی به نتیجه سریع و فوری طراحی شده است.
انواع رپید تست‌ها
رپید تست‌ها در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌گردند. تست‌های سریع تشخیصی از نظر شکل ساخت به صورت نوار تست باریک یا کاست پلاستیکی حاوی نوار تست و پنل‌های چندکاره تشخیص در بازار عرضه می‌گردند. این تست‌های سریع با نمونه‌های مختلف همچون نمونه خون، سرم، ادرار، نمونه بزاق، نمونه مدفوع و حتی نمونه عرق انسان انجام می‌شود.
معمولاً از رپید تست برای غربالگری و تشخیص اعتیاد یا مصرف مواد مخدر، تشخیص بارداری و تشخیص بیماری‌های مختلف مانند ، ایدز، هپاتیت، مالاریا و اخیراً هم برای تشخیص کرونا ویروس یا COVID-19 استفاده می‌شود.
مزایا و معایب رپید تست
تست‌های با کیفیت بالا و کاربردی هستند، که در شرایط آزمایشگاهی که منابع در دسترس نیستند، بسیار مناسب می‌باشند.این آزمایشات مبتنی بر ایمنوتراپی، ایمونوکروماتوگرافی، آگلوتیناسیون و انواع تکنیک‌های ایمنی فیلتراسیون می‌باشد. زمان اجرای این تست‌ها بسیار سریع و آسان است بطوری‌که جوابدهی آن حداقل ۱۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد. از مهمترین مزایای رپید تست‌ها این است که به تجهیزات آزمایشگاهی کمی نیاز است. برای انجام تست‌های سریع به مقدار کمی از نمونه و تعداد محدودی از آن احتیاج است؛ که باعث می‌شود در مقایسه با ELISA در آزمایشگا‌هایی که توان اقتصادی کمتری دارند، به صرفه‌تر باشد. این تست‌ها را می توان در دمای اتاق به مدت طولانی نگهداری کرد. هر روش آزمایشگاهی بدون محدودیت نمی باشد اما با رعایت بسیاری موارد و کنترل و سطح توقع از نتیجه مربوطه می توان تصمیم مناسبی درباره استفاده از آن گرفت.
عملکرد و هزینه تست
برای استفاده بهینه از کیت تست سریع باید مراحل آزمایش به خوبی انجام شوند. تاکنون نتیجه بررسی این کیت‌ها مشخص کرده که برخی از این آزمایش‌های موجود در بازار بسیار بهتر از سایرین عمل می‌کنند. علاوه‌بر این‌ها بهتر است شرایط نگهداری و حمل و نقل کیت‌ها مانند رطوبت و درجه حرارت مساعد باشد تا در عملکرد آنها تداخل ایجاد نکند. به کمک تست سریع هزینه بسیاری از آزمایش‌ها کاهش یافته است. تاکنون رپید تست ایدز بیشترین شهرت را در بین انواع آن دارد. مهمترین رپید تستی که این روزها درسراسر جهان استفاده می‌شود تست سریع تشخیص ویروس کرونا است.
تفاوت روش تشخیصی PCR با رپید تست کرونا
PCR به‌عنوان روش استاندارد طلایی در تشخیص قطعی SARS-CoV-2 در نظر گرفته شده است. روش PCR در واقع ماده ژنتیکی ویروس را شناسائی می‌کند و می‌تواند ویروس را طی چند روز پس از ابتلا به عفونت تشخیص دهد. این تست حتی در افرادی که هیچ علامتی از بیماری کرونا ندارند هم قابل ردیابی است. زمان انجام این تست کمتر از ۲۴ ساعت می‌باشد. این تست در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و آزمایشگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت توسط افراد ماهر کادر درمان انجام می‌شود.
تست آنتی‌ژن که اغلب بعنوان تست رپید یا تست سریع کرونا از آن یاد می‌شود. این تست قطعات پروتئینی اختصاصی ویروس کرونا را ردیابی می‌کند. زمان لازم برای اعلام نتایج این تست بسیار سریع و حدود ۱۵ دقیقه می‌باشد. جواب تست های رپید ممکن است مثبت کاذب یا منفی کاذب باشد.
منفی کاذب به این معنی است که آزمایش فرد منفی است اما در واقع فرد مبتلا به بیماری می‌باشد. در افرادی که بدون علامت هستند، میزان منفی کاذب می‌تواند تا ۵۰% باشد. مثبت کاذب به این معنی است که فرد در واقع مبتلا به بیماری نمی‌باشد، ولی جواب آزمایش مثبت می‌شود. نتیجه مثبت تست کرونا به این معنی است که به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا هستید. در صورتیکه تست رپید کرونا منفی باشد و اما علائم بیماری را داشته باشید، حتما باید برای تائید، تست PCR را انجام دهید. مثلاً در مواردی که با فرد بیمار (مبتلا به COVID-19) بیشتر از ۱۵ دقیقه در تماس بوده باشید، حتما باید تست PCR انجام دهید.
